De Waddenregio, een levend landschap
 

Landschappen zijn voortdurend in verandering. Deze veranderingen laten sporen achter, sporen uit voorbije tijden. Sinds de laatste ijstijd, enige duizenden jaren geleden, heeft de Waddenzee grote invloed gehad op het landschap. Fluctuaties van de zeespiegel en de getijden hebben gezorgd voor een open, wadden- en zeekleilandschap. De mens is er vervolgens in geslaagd om hier een bestaan op te bouwen. Door een bijzonder samenspel tussen mens en natuur ontstond langs de Waddenzee een uniek gebied. De vroegere ontginning, latere bewoning en gebruik zie je terug in het landschap. Het gaat om de geschiedenis van onze voorouders, en van ver daarvoor. De sporen hebben grote waarde voorde toekomst. Als wij zorgvuldig omgaan met deze betekenisvolle sporen biedt de Waddenzeeregio vele kansen voor een duurzame ontwikkeling.

• Dat maakt de betrokkenheid van de mensen die in de regio wonen en werken belangrijk, evenals de bezoekers van het gebied. Gebruik daarbij de kansen die de regio biedt.

• Het vergroten van de bewustwording van het erfgoed is voorwaarde om de te komen tot praktische toepassing en acceptatie.

  Doorgeven van de erfenis

Het project Lancewadplan loopt van 2005 tot 2007 en wordt financieel mogelijk gemaakt door een bijdrage uit Interreg IIIB, het Noordzeeprogramma van de EU. Het project richt zich op de toepassing van kennis en inzicht in de opgaven van inrichting en gebruik van de ruimte.

Een visie en strategie
Denemarken, Nederland en de twee Duitse deelstaten Niedersaxen en Schleswig-Holstein, ontwikkelen een visie en strategie over de wijze waarop zij het behoud en de duurzame ontwikkeling van landschap en erfgoed ter hand willen nemen. Het is een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid.

Tussen1999 tot 2001 zijn de belangrijkste cultuurhistorische en landschappelijke kenmerken van de Waddenzeeregio in kaart gebracht. Dit is gedaan door het project Lancewad, wat staat voor Landscape en Cultureel Erfgoed van de Waddenzeeregio. Vele voorbeelden van wierden en terpen, sluizen, dijken, molens, vuurtorens, kanalen zijn de symbolen van het samenspel tussen mens en natuur en tussen water en land. Sporen in een ‘leesbaar landschap’ als de karakteristieke lijnen in een geliefd gezicht. Zorgvuldig omgaan met deze waardevolle sporen draagt bij aan de ontwikkeling van een levend landschap, zowel economisch, sociaal-cultureel als historisch.

In de Ministersconferentie over de Waddenzee, in Esbjerg in 2001, werden de volgende principes onderschreven:

• Het landschap is altijd onderwerp van transformatie. Het landschap mag niet op slot maar we kunnen ontwikkelingen wel beïnvloeden en bewaken.

We hebben antwoorden nodig op vragen als: Hoe beïnvloeden de hervormingen in de landbouw binnen de EU ons cultuurlandschap? Hoe kunnen we onze dorpen levend houden en tegelijkertijd het erfgoed benutten voor aanvullende inkomsten? Wat willen we bereiken over 15 tot 20 jaar en welke strategie hoort daarbij?

Doorwerking in planning
naar de individuele elementen zoals terpen en wierden, dijken, kerken etc. Nu zullen deze elementen in hun onderlinge samenhang en betekenis worden gepresenteerd. Een aantal begrensde deelgebieden in de Waddenzeeregio zullen worden gekarakteriseerd waarin ook aandacht voor de sociaal-economische ontwikkelingen in die gebieden. Wat zijn de belangrijkste waarden van dit landschap en het cultuurhistorisch erfgoed? Waarom zijn ze bijzonder op een internationale schaal? Wat zijn daar de actuele opgaven van (ruimtelijk) beleid? Wat zijn de be langrijkste bedreigingen en kansen voor dit erfgoed, nu en in de toekomst? Door belangrijke partijen, de zogenaamde ‘stakeholders’ en het publiek te betrekken bij deze vraagstukken, kunnen doelen worden gehaald. Het is essentieel dat de uitkomsten en aanbevelingen degelijk zijn en kunnen worden geaccepteerd door het brede publiek.